کد روی طلا چیست؟

این کد در واقع تاییدی بر اصالت کالاست. کد شناسایی مصنوعات طلا باعث می‌شود میزان تقلب، فعالیت غیرقانونی و فروش مصنوعات داخلی به اسم مصنوعات وارداتی به شدت کاهش پیدا کند.

لازم است بدانید که فروش مصنوعات طلای وارداتی در کشور ایران ممنوع است و نباید در واحدهای صنفی عرضه شود. برای همین است که کد طلای ایرانی روی طلا درج می‌شود.

حالا این سوال پیش می‌آید که آیا واقعا لازم است همه مصنوعات طلا کد داشته باشند؟ آیا این کد تضمین کننده کیفیت محصول است؟ اگر طلای خریداری شده کد نداشته باشد تکلیف چیست و از کجا می‌توان مطمئن بود که اصل است؟

برای یافتن پاسخ این سوالات با بلاگ طلای آسیا همراه باشید.

اعداد و کدهای مختلف بر روی طلا نشانه چیست؟

به صورت کلی، روی هر مصنوع طلا دو نوع کد وجود دارد. یکی کد عیار طلا و دیگری هم مارک سازنده آن است.
در کشوری همچون آمریکا، همه سازنده‌های جواهرات و زیورآلات طلا باید روی محصولات خود کدی که نشان دهنده عیار طلا باشد را درج کنند. در ایران هم این قانون وجود دارد. از آنجا که در گذشته طلای ایرانی و طلای خارجی قابل تشخیص نبودند، کارخانه‌های طلاسازی موظف به درج کد روی محصولات خود شدند.
بر این اساس هر شهری حرف اول لاتین خودش را در کالایی که می‌سازد حک می‌کند. مثلا طلای تولید شهر تهران با حرف انگلیسی T مشخص می‌شود. به این صورت که وقتی یک قطعه طلا با کد T488 عرضه شده یعنی این طلا در تهران تولید شده است و عدد ۴۸۸ هم شماره واحد تولیدی آن است.
در حال حاضر راحت‌ترین راه تشخیص طلای ایرانی از طلای خارجی همین کدهایی است که روی محصولات ایرانی درج شده است.

• حرف E روی طلای ایرانی به معنای این است که این کار محصول اصفهان است.
• حرف T روی طلای ایرانی نشانه این است که در تهران ساخته شده است.
• حرف M روی طلای ایرانی یعنی در مشهد ساخته شده است.

چه کدهایی روی طلا حک می‌شوند؟

۱. عیار: عدد + K

یکی از کدهایی که روی طلا حک می‌شوند، «عیار» طلاست. حتما می‌دانید که عیار، نشان‌دهنده میزان خلوص طلای مصرف شده در زیورآلاتی است که قصد خرید آن را دارید. به‌طور مثال، طلای ۲۴ عیار یعنی محصول موردنظرتان از ۹۹.۹۹ درصد طلای خالص تهیه شده است. یا مثلا وقتی روی طلا کد ۱۴K مهر شده، یعنی عیار آن ۱۴ است.
حرف انگلیسی K در کنار اعداد در واقع سرنام کلمه‌ی karat است. هر چه عدد عیار بزرگ‌تر باشد، یعنی طلا خالص‌تر است، بنابراین، بالا بودن عیار طلا به معنای بالا بودن قیمت آن است.
• طلای ۲۴ عیار(۲۴K): یک طلای خالص است و از هیچ فلز دیگری در ترکیب آن استفاده نشده است.
• طلای ۱۸ عیار (۱۸K): از ۱۸ واحد طلا و ۶ واحد فلزات دیگر (اغلب مس) تشکیل شده است. یعنی خلوص طلای آن ۷۵ درصد است.
• طلای ۱۴ عیار (۱۴K): از ۱۴ واحد طلا و ۱۰ واحد فلزات دیگر تشکیل شده است. یعنی خلوص طلای آن ۵۸.۳ درصد است.
• طلای ۱۲ عیار (۱۲K): از ۱۲ واحد طلا و ۱۲ واحد فلزات دیگر تشکیل شده است. یعنی خلوص طلای آن ۵۰ درصد است.
• طلای ۱۰ عیار (۱۰K): از ۱۰ واحد طلا و ۱۴ واحد فلزات دیگر تشکیل شده است. یعنی خلوص طلای آن ۴۱.۷ درصد است. طلای ۱۰ عیار، کم عیارترین طلایی است که همچنان به عنوان «طلا» شناخته و موردمصرف قرار می‌گیرد.
در کشوری همانند آمریکا، بیشتر طلاها ۱۴ عیار هستند. اما طلای رایج در ایران طلای ۱۸ عیار است. طلای ۱۸ عیار با عدد ۷۵۰ هم نشان داده می‌شود. ۷۵۰ یعنی ۱۸ عیار و در کشورمان ایران، عیار زیر ۷۵۰ غیر قانونی به‌شمار می‌آید.

۲. عیار به صورت عدد واحد

یکی دیگر از انواع کد روی طلا ، عدد کامل بدون حرف K انگلیسی است. به‌طور مثال، عدد ۷۵۰ نشان‌دهنده این است که ۷۵ درصد از جواهر موردنظر از طلا تهیه شده است. یعنی یک طلای ۱۸ عیار است.

اغلب طلاهای اروپایی با این کدها ساخته و عرضه می‌شوند.

• ۷۵۰ یعنی طلای ۱۸ عیار که نشان‌ می‌دهد از ۷۵ درصد طلای خالص در ساخت محصول استفاده شده است.
• ۵۸۵ یعنی طلای ۱۴ عیار که نشان‌ می‌دهد از ۵۸.۵ درصد طلای خالص در ساخت محصول استفاده شده است.
• ۴۱۷ یعنی طلای ۱۰ عیار که نشان‌ می‌دهد از ۴۱.۷ درصد طلای خالص در ساخت محصول استفاده شده است.

باید بدانید که کد روی طلا، پلاتین و نقره با هم فرق دارند:

• کد مصنوعات طلا شامل این اعداد است: ۳۷۵, ۵۰۰, ۵۸۳, ۵۸۵, ۷۵۰, ۹۱۶, ۹۵۸, ۹۹۹
• کد مصنوعات نقره شامل این اعداد است: ۸۰۰, ۸۳۰, ۸۷۵, ۹۲۵, ۹۶۰, ۹۹۹
• کد مصنوعات پلاتین شامل این اعداد است: ۸۵۰, ۹۰۰, ۹۵۰, ۹۹۹

۳. حروف اختصاری

در برخی مواقع، عدد دیگری هم در کنار عیار یا خلوص طلا درج می شود که اطلاعات بیشتری در مورد طریقه ساخت طلا به مشتری می‌دهد. به‌طور مثال، حرف اختصاری GP یا HGP نشان‌دهنده این است که این محصول موردنظر از جنس طلا نیست و فقط «روکش طلا» دارد. حرف G به معنی GOLD (طلا) است و حرف P به معنی Plate یا PLATED (روکش) است.

علامتی همانند ۱/۲۰ ۱۲K G.F یعنی یک‌بیستم از وزن نهایی این جواهر را طلای ۱۲ عیار تشکیل داده است.

۴. کد روی طلا که نشان‌دهنده‌ی رنگ آن است

گاهی علاوه بر اعداد، حروفی هم روی طلا حک می‌شود که نشان‌دهنده ‌ رنگ آن است:

• W یعنی طلای سفید
• Y یعنی طلای زرد
• P یعنی طلای صورتی

به طور مثال، طلایی که کد PT18K را دارد یعنی طلای ۱۸ عیار صورتی ساخت تهران است. یا مثلا WM21K یعنی طلای ۲۱  عیار سفیدرنگ ساخت مشهد است.

آیا کد روی طلا اصل بودن آن را تضمین می‌کند؟

هر مصنوعی از جنس طلا و جواهر باید کد شناسایی داشته باشد. در غیر این صورت خریدوفروش آن غیرقانونی است. قانون درج کد روی مصنوعات طلا برای این اعمال شده که از هرگونه تقلب و دروغی از جانب سازنده پیشگیری شود. اما با این وجود، این امر تضمین‌کننده اصل بودن کالا نیست. چون این کد نمی‌تواند ثابت کند که محصول موردنظر شما آیا واقعا طلاست یا روکش طلا!
بعضی از مصنوعات طلا از فلز طلا نیستند و فقط روکش طلا دارند. که در چنین مواردی سازنده موظف است از کد GP استفاده کند، مثلا ۱۴K GP یعنی روکش با طلای ۱۴ عیار. این کدها برای مشتری مشخص می‌کنند که جنس دلخواهشان از فلزی دیگر ساخته شده و در نهایت با فلز طلا روکش شده است.
یا ممکن است عیار طلا بیشتر از آنچه واقعا هست درج شود. چون قانون به سازنده‌ها اجازه می‌دهد تا حدود ۰.۵ قیراط در نمایش عیار جابه‌جایی داشته باشند. یعنی ممکن است یک قطعه طلا که روی آن ۱۴ عیار درج شده، در واقع ۱۳.۸ یا ۱۳.۶ باشد. اما برای اینکه این تفاوت عیار بسیار اندک است، آن را با رقم استاندارد جهانی نشان می‌دهند. البته، اگر عیار طلا کمتر از ۱۳.۵ باشد، فروشنده حق درج کد ۱۴K را ندارد.
تنها راه تضمین‌کننده خلوص طلایی که می‌خرید این است که آن را نزد طلافروشی خوشنام و قابل اعتماد ببرید تا عیار واقعی جواهر را بسنجد.

اگر طلای موردنظر کد نداشت، چه کار باید کرد؟

دلایل گوناگونی برای عدم درج کد روی طلا وجود دارد. ممکن است طلا از ابتدا کد نشده یا کد آن در اثر زمان از بین رفته باشد.

حتی ممکن است به این خاطر باشد که کالا واقعا طلا نیست.

برای اینکه سرتان کلاه نرود، حتما عیار طلای موردنظرتان را بسنجید. بهترین روش برای این منظور، استفاده از اسید نیتریک است. البته، عیارهای پایین‌تر از ۱۴ را توسط اسید نیتریک خالص با غلظت‌های مختلف و عیارهای بالاتر از ۱۴ را توسط تیزاب سلطانی یا مخلوط اسید نیتریک و نمک طعام می‌سنجند. از سنگ کوارتز یا سنگ محک هم برای تعیین عیار مصنوعات طلا استفاده می‌شود. بهتر است این کار را متخصص انجام دهد.

بسیاری از جواهرسازها از تست اسید نیتریک برای تعیین عیار محصولات استفاده می‌کنند. البته اگر از خریداران پروپاقرص طلا هستید، توصیه می‌کنیم کیت‌های تست عیار طلا را از فروشگاه‌های جواهرسازی خریداری کنید.

سخن پایانی در مورد کد روی طلا (Gold Hallmark)

در این مطلب برایتان توضیح دادیم که کد طلا به نوعی شناسنامه زیورآلاتی است که خریداری کرده‌اید و مشخص می‌کند که عیار طلا  چند است. ایرانی بودن طلا را هم از روی کد روی آن می‌توان تشخیص داد. چون هر کارگاهی در هر شهری از کشور که باشد، کد مخصوص خود را باید روی مصنوعات طلا حک کند.

اما فارغ از کد طلا که در بیشتر مواقع، تعیین‌کننده اصل یا بدل بودن طلاست، شما باید هنگام خرید طلا فاکتور هم دریافت کنید. چرا؟ چون فاکتور هر قطعه طلا، در واقع سند خرید شماست. به این صورت که بدون در دست داشتن فاکتور معتبر نمی‌توانید تخلفی را ثابت و ثبت کنید. دلیلش هم این است که اتحادیه صنف طلافروشان و دیگر نهادهای مربوطه بدون داشتن فاکتور معتبر به شکایات شما رسیدگی نمی‌کنند.

از آنجا که دریافت فاکتور طلا بسیار اهمیت دارد، این اطمینان‌خاطر را به شما می‌دهیم که طلای آسیا به مشتری‌های خود فاکتور فروش ارائه می‌کند. تمامی طلاهای این گالری نیز دارای کد شناسایی هستند. فاکتور طلا به طور کلی شامل قیمت خام طلا، اجرت، متعلقات، سود و مالیات است.